20 zł 1996 r. - IV wieki stołeczności Warszawy 1596-1996
Nominał: 20 zł
Stop: Ag 925/1000
Wymiary: 38,61 mm
Masa: 31,1 g
Stempel: lustrzany
Rant: 1596-1996 pięciokrotnie powtórzony
Nakład: 16.500
Data emisji: 29 kwietnia 1996 r.
Stan: I (menniczy / L), minimalna patyna
Srebrna moneta kolekcjonerska o nominale 20 zł wyemitowana przez NBP z 400-lecia stołeczności Warszawy.
Uwaga! Fotografia monety ma charakter poglądowy i ogólny, może więc odbiegać np. kolorystycznie od oryginału. Szczegóły dotyczące stanu zachowania znajdują się w opisie monety.
Rewers: Fragment kolumny Zygmunta, fragment Zamku Królewskiego w Warszawie. Napis: IV WIEKI STOŁECZNOŚCI WARSZAWY
Awers: Orzeł, nominał, data.
Warszawa zawdzięcza swa nazwę rycerzowi z rodu Rawów (Rawiczów) o imieniu Warsz, właścicielowi wsi istniejącej od XII/XIII w, na terenie obecnego Mariensztatu. Kiedy w końcu XIII wieku sprowadzeni z Torunia bogaci kupcy założyli tutaj gród książęcy, nadano mu nazwę "Warszowa".
W 1526 r. Warszawa, poważny już ośrodek miejski w skali Mazowsza, zostaje przyłączona do Korony. Mieszczaństwo warszawskie uzyskuje wiele przywilejów i ułatwień podatkowych. W 1546 r. Królowa Bona, wdowa po Zygmuncie Starym, do czasu swego wyjazdu do Włoch w 1556 r., osiada w dworze jazdowskim w Warszawie. Coraz częściej w Warszawie bywał Zygmunt August, do czego skłaniała go bieżąca polityka. Kraków stawał się zbyt odległy, gdy w centrum zainteresowań politycznych znalazły się tereny północne i wschodnie. W 1569 r., na sejmie obradującym w Lublinie, postanowiono, że odtąd Warszawa będzie stałą siedzibą sejmów walnych Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, a od 1573 r. także miejscem elekcji królów polskich.
Pod podwarszawską wsią Kamion w 1573 r. odbyła się pierwsza wolna elekcja Henryka Walezego, a po roku, we wsi Wielka Wola - bardzo często przebywającego w Warszawie Stefana Batorego. W 1587 r. na polach pod Wielką Wolą odbywa się kolejna elekcja, na której wprowadzono na tron Zygmunta III Wazę. Decyzja przeniesienia stolicy do Warszawy zapadła w marcu 1596 r., po pożarze Zamku Królewskiego na Wawelu. Była ona realizowana etapami, a król wprowadził się na stałe do uprzednio przebudowanego Zamku warszawskiego, wracając z wojny moskiewskiej w 1611 r. Trzeba jednak zaznaczyć, że faktyczna stołeczność nie została potwierdzona żadnym aktem prawnym. Warszawa oficjalnie nie była stolicą i aż do upadku Polski w 1795 r. przysługiwało jej wyłącznie miano miasta rezydencjonalnego Jego Królewskiej Mości.
Faktyczna stołeczność przyniosła wiele spektakularnych wydarzeń. Należały do nich między innymi hołdy pruskie, od czasów Batorego przez całą pierwszą połowę XVII w. składane przez Hohenzollernów z tytułu władania Prusami Książęcymi. Miejscem hołdów pruskich był zazwyczaj plac przed kościołem św. Anny na Krakowskim Przedmieściu. Tutaj, przed wielkimi drzwiami kościoła, wznoszono podwyższenie, na którym stawiano tron dla monarchy polskiego.
Doniosłe znaczenie dla Warszawy od XVI do XVIII w. miał wzrost liczby jurydyk - obszarów w obrębie miasta lub poza jego murami, wyjętych spod władzy i sądownictwa miejskiego na mocy przywileju książęcego. Zakładali je, wywalczywszy sobie przywilej królewski, magnaci świeccy lub duchowni, bogata szlachta, klasztory.
W początkach XVII w. Warszawa przekroczyła znacznie tereny Starego i Nowego Miasta i ich najbliższych przedmieść. W 1648 r. Praga otrzymała prawa miejskie i zaczęła się szybko rozwijać.
Źródło: Urząd m. st. Warszawy |